Savaşlar birçok insan için acı, kan ve gözyaşından ibarettir. Özellikle de savaşan taraflardan olmayan siviller için. Fakat bir kitle daha vardır ki savaşla alakaları bile olmadığı halde savaşın kurbanı olurlar. Tıpkı Malezya Havayollarının MH-17 sefer sayılı Amsterdam Kuala Lumpur uçuşu sırasında düşürülen uçağın yolcuları gibi. Rusya-Ukrayna krizinin ortasında düşürülen MH-17 için yargı kararını tam 8 yıllık bir soruşturma sonucunda verebildi. Uçak bir Rus füzesi ile düşürülmüş.
17 Temmuz 2014 tarihinde Hollanda’daki Amsterdam Schipol Havalimanı’ndan Malezya’nın Kuala Lumpur Uluslararası Havalimanı’na gitmek için havalanan Boeing 777-200ER tipi yolcu uçağı kalkışından yaklaşık 3 saat sonra nedeni bilinmeyen bir sebeple düştü. Rusya’nın yaklaşık 60 km uzağındaki Ukrayna’nın Donetsk idari bölgesinde bulunan Hrabove köyü kırsalına düşen uçaktaki 298 yolcu ve mürettebattan kurtulan olmadı. Yolcuların ağırlıklı olarak Hollanda vatandaşı olduğu uçakta Malezya, Endonezya, Almanya, Birleşik Krallık, Avusturalya ve Yeni Zelanda vatandaşları da bulunuyordu. Uçağın geniş bir alana yayılan enkazına yönelik arama kurtarma çalışmaları başlatılırken bölge halkının verdikleri ifadelerde havada çok büyük bir patlama sesi duyulduğu ve gökten cesetlerin yağdığı belirtildi.
Tarih 17 Temmuz, Sefer Numarası 17, Uçağın Yaşı 17
Kazanın gerçekleştiği tarihten yaklaşık 5 ay önce Hint Okyanusu’nda bir anda radarlardan kaybolan ve hala kaza mevki tespit edilemeyen Malezya Havayolları MH-370 sefer sayılı uçuşu anımsatan MH-17 kazası akla birçok komplo teorisini de getirdi. Kaybolan Malezya Havayolları uçağının Ukrayna’da bulunduğu ve bir süredir burada muhafaza edildiği iddia edilse de iddianın altı hiçbir şekilde doldurulamadı. Hint Okyanusu’nda kaybolan uçağı ile ilgili kötü imajını yenileyen Malezya Havayolları toparlanma sürecine girmiş ve imajını geri kazanmaya çalışmıştı. Ta ki bir BUK füzesinin hedefi olana kadar.
Kazanın Raporu Tam 8 Yıl Sonra Yayınlanabildi
Başta Hollandalı ve Avusturyalı araştırmacılar ve Boeing yetkililerinden oluşan uluslararası araştırma komisyonu kaza ile ilgili raporunu 8 yılda tamamlayabildi. Kaza ile ilgili açılan davada ise 3’ü Rus 1’i Ukraynalı olmak 4 kişiye müebbet hapis cezası verildi. Hapis cezası verilen Rus vatandaşı Igor Girkin sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin Eski Savunma Bakanı, Rus vatandaşı Sergey Dubinsky Donetsk İstihbarat Servisi Başkanı, Rus vatandaşı Oleg Pulatov Dubinsky’nin yardımcısı ve Ukrayna vatandaşı Leonid Kharchenko Rus yanlısı ayrılıkçı ve füzenin ateşlendiği birliğin nöbetçi subayı davanın bir numaralı sanıkları olarak yargılandılar. Enkaz üzerinde yapılan inceleme ve ses kayıtları üzerinden yürütülen soruşturma neticesinde Oleg Pulatov hakkında delil yetersizliğinden beraat kararı verilirken diğer 3 sanık müebbet hapis cezası aldı. Ayrıca soruşturma sonucunda uçağın havada Rus 53. Hava Savunma Tugayına ait bir BUK füzesi ile seyir irtifasında vurulduğu, uçağın havada aldığı yapısal hasardan dolayı kaza kırıma uğradığı belirtildi. Uçakta yer alan 298 yolcu ve mürettebata ise tazminat ödenmesi kararlaştırıldı.
Karar Doğru Değildir, Karar Rusya’yı Bağlamıyor
Kazazede yakınlarının da katıldığı mahkeme süresince sanıkların hiçbirinin mahkemeye katılmadığı soruşturma ve davada verilen karar Hollanda ile ilişkilerini kesen Rusya’yı hiçbir şekilde bağlamıyor. Rus otoriteleri uluslararası mahkemenin ve soruşturmanın verdiği kararı tanımıyor. Uçağın vurulduğu bataryanın kontrolü, mühimmatın temini ve bataryanın konuşlandırılması gibi suçlardan yargılanan sanıkların savunmasında komplo teorisi olarak uçağın vurulduğu bataryanın sonradan Rus 53. Hava Savunma Tugayına getirildiği iddiası da yer almakta. Bununla birlikte kaza kırım bölgesinin Rusya-Ukrayna çatışma bölgesinde bulunmasından dolayı delillerin Rus yanlısı ayrılıkçılar tarafından yok edildiği ve uluslararası soruşturma ekibinin bölgeye sokulmasının engellenmesi de söz konusu. Kazanın olduğu tarihte Ukrayna İçişleri Bakanlığı yapmış olduğu açıklamada kazanın kurbanlarına ait kredi kartı, bankamatik kartlarının bölgedeki ayrılıkçılar tarafından yağmalandığı ve Rusya’daki ATM’lerde para çekilmeye çalışıldığını belirtti.
İlgili davada yargılanan sanıklardan hiçbirinin mahkeme sürecine katılmadığı belirtilirken Ukrayna vatandaşı Kharchenko’nun ise şu an nerede olduğu bilinmiyor. Kendisi kayıp ve yaşadığına dair bir bulgu yok. Oleg Girkin’in ise sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti’nde Savunma Bakanı olarak uçağı vuran bataryanın konuşlandırılmasından sorumlu tutuldu. Fakat masum bir yolcu jetine binen 298 kişi yaşayacaklarından habersiz, hiç tahmin edemeyecekleri bir sonla bu hayata veda edeceklerini bilemeden o uçağa bindiler. Şu lafın bir kere daha ne kadar kıymetli olduğunu bize hatırlattı bu trajedik olay: “Yurtta sulh, cihanda sulh”.
